Centeringgroepen: Winst voor moeder, kind en de samenleving

‘Door Centering Pregnancy zijn zwangere vrouwen beter voorbereid op de bevalling en het ouderschap’, vertelt Marlies Rijnders, verloskundige-onderzoeker. ‘Verloskundigen ervaren dat ze meer tijd hebben om rustig verder te praten en kennen hun cliënten veel beter.’

Economisch voordeel

Inmiddels biedt een derde van de Nederlandse verloskundepraktijken de groepsbijeenkomsten aan. ‘Daarom waren we benieuwd of de werkwijze ook op lange termijn gezondheidswinst en dus economische voordelen zou opleveren.’

De Centering Pregnancy-methode vervangt – na de eerste controle – de individuele afspraken met een verloskundige. Een groep zwangere vrouwen komt onder leiding van een verloskundige en begeleider 8 á 9 keer bijeen. Tijdens deze bijeenkomsten worden de medische controles gedaan door de verloskundige, en wisselen zwangeren en verloskundigen ervaringen en informatie uit over allerlei onderwerpen rond de zwangerschap en het aanstaand ouderschap: prenatale screening, gezond leven, relaties, taakverdeling, bevalling, enzovoorts.

“Centering Pregnancy heeft effect op het gezondheidsgedrag van zwangeren”

Verschillen

Nederland kent de Centering Pregnancy-methode sinds 2012, een van origine Amerikaanse methodiek, aangepast aan de Nederlandse situatie. Met het LUMC en verloskundepraktijken keek TNO naar verschillen tussen zwangere vrouwen die een-op-een-zorg hebben gekregen van een verloskundige versus vrouwen die deelnamen aan Centering Pregnancy.

‘Centering Pregnancy blijkt effect te hebben op gezondheidsgedrag’, constateert Rijnders. ‘De zwangere vrouwen gebruiken minder alcohol, roken minder, bewegen meer, starten vaker met borstvoeding en hebben minder vaak een hoge bloeddruk.’

Voordelen voor gezondheid

Op lange termijn kunnen deze positieve effecten gevolgen hebben voor de gezondheid. ‘Vrouwen hebben later in hun leven bijvoorbeeld minder kans op hart- en vaatziekten en door de borstvoeding hebben hun kinderen minder vaak astma, blijkt uit literatuur. Dat is vanuit individueel oogpunt natuurlijk een geweldige winst. Maar wat betekent het economisch gezien voor de zorgkosten?’

De positieve gezondheidseffecten werden daarvoor doorgerekend naar zorgkosten op lange termijn. En vergeleken met de investering van de verloskundigen, die met zijn tweeën een groep draaien, soms een ruimte moeten huren en meer tijd vrijmaken voor een groep dan de 10 minuten per keer die ze anders individueel aan een cliënt besteden.

Later minder zorggebruik

Wat bleek? Rijnders: ‘Centering Pregnancy kost iets meer dan individuele zorg per zwangere vrouw, maar levert in de loop van het leven 133 euro op, omdat zowel moeder als kind door gezondheidswinst later minder zorg afnemen. De zorgverzekeraar profiteert dus op termijn.’

Daarom is er uiteindelijk in 2024 door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) een tarief gekomen voor verloskundigen om CenteringZorg aan te kunnen bieden.

“De werkwijze levert individuele én economische voordelen op”

Doorgaande lijn

Ondertussen heeft Rijnders ook een andere wens voor ouders en kinderen. Sinds 2014 bestaat Centering Parenting, waarbij kersverse ouders met elkaar praten over opvoeding en ouderschap, onder leiding van een (jeugd)verpleegkundige. ‘Graag zou ik zien dat de Centering Pregnancygroep meteen door kan als Centering Parentinggroep’, zegt Rijnders. ‘Bovendien kun je de jeugdverpleegkundige dan eerder introduceren – een warme overdracht.’

‘Nu stopt het een en start het consultatiebureau (de JGZ dus) meestal pas 6 weken na de bevalling met een Parentinggroep. Vaak is dat niet dezelfde groep als in de zwangerschap, ook omdat ouders naar verschillende consultatiebureaus gaan, afhankelijk van hun woonplek.’

‘Zo’n doorgaande lijn past goed bij de eerste 1000-dagen aanpak van Kansrijke Start, stelt de onderzoeker. ‘En hoe mooi zou het zijn als je al direct na de bevalling alle vragen en onzekerheden kunt bespreken, niet alleen met professionals maar ook met andere ervaringsdeskundigen?’